Maar weer eens de bezuinigingen

Deze week kwam er nieuws uit het stadhuis over de bezuinigingen. Enkele maanden geleden werden de burgers van Grave opgeroepen ideeën aan te dragen om er voor te zorgen dat het huishoudboekje van de gemeente er over 4 jaar € 2.000.000 gunstiger uitziet. Nu blijkt dat er 19 mensen een suggestie hebben gedaan en dat die suggesties goed overeenkomen met wat de ambtenaren ook al hadden gedacht. Nu weet ik dat ook de raadsleden suggesties hebben gedaan, maar of die ook daarbij aansluiten weet ik niet. Dit alles moet er toe leiden dat in de kadernota, die al zeer binnenkort moet verschijnen wordt aangegeven hoe de opdracht 2 miljoen te bezuinigen wordt uitgevoerd. De eerste half miljoen zal in 2012 al moeten worden gerealiseerd. Naar mijn gevoel een zware opgave en ik vrees dat de bekende boekhoudkundige truc van "taakstellende bezuiniging" een grote rol gaat spelen. De bezuiniging wordt wel in de begroting opgenomen, maar hoe die wordt gerealiseerd blijft onbekend.

Al eerder heb ik laten blijken voorstander te zijn van een meer gestructureerde aanpak van de opgave. De burgers van Grave dienen daarbij een belangrijke rol te spelen. Hoe je het wendt of keert zal de bezuiniging toch ergens bij de burgers terecht komen. Het artikeltje in de Graafsche Courant heeft een beetje een ondertoon dat de inbreng vanuit de burgers niet veel soelaas biedt. Dat kon bij deze aanpak ook niet worden verwacht. Het artikel suggereert ook dat de burgers nu zijn uitgepraat.

 

Het college had wel wat enthousiaster mogen reageren op de inbreng vanuit de burgers. Uit het feit dat ook de ambtenaren zelf een aantal van die ideeën hadden blijkt al dat het geen onzinnige voorstellen zijn. Sterker nog: de boodschap van de Graafse burger is heel simpel en makkelijk op te volgen. Begin met zuinig aan doen. Daarmee hoeft niet te worden gewacht op kadernota's en andere fraaie beleidstukken. Het zou recht doen aan de burgerinbreng als er direct maatregelen in die richting worden getroffen. Napraten na de vergadering hoeft niet te worden afgeschaft, maar het kan ook met een frisdrankje en zonder hapjes. Nieuwjaarsreceptie afschaffen hoeft niet; het kan wel soberder. Natuurlijk worden daar geen tonnen mee gewonnen, maar direct klein beginnen levert direct geld op en dat is beter dan lang blijven praten over groot geld. Zo zijn er nog wel meer spreuken die de zin van kleine bezuinigingen aanduiden.

 

 

Wat de omvangrijke bezuinigingen betreft ben ik bang dat daar nog wel wat tijd mee zal zijn gemoeid. Daarvoor is de materie te complex. Alles hangt met alles samen.

 

Ik heb de oplossing ook niet voorhanden, maar wil wat ideeën opperen als start voor een "brede Graafse maatschappelijke discussie".

 

• Er is nog ruimte de OZB te verhogen. Dat wil zeggen dat eigenaren van onroerend goed meer gaan betalen en dat zullen ze niet leuk vinden. In plaats van de OZB met bijvoorbeeld € 20.000 te verhogen kun je natuurlijk ook de subsidie voor sportverenigingen met dat bedrag verlagen. Dat vinden andere mensen dan weer niet aardig. Pijn gaat het in ieder geval doen. De vraag is dan ook hoe je de pijn het beste kunt verdelen. Misschien kun je inwoners met een lage financiële pijndrempel ontzien. Ook in het verleden zijn daar wel ideeën over geopperd. Zo zou je in plaats van verenigingen ook de (jeugd)leden kunnen subsidiëren. Dat komt neer op het rugzakjesidee. De gemeente stelt voor ieder beneden de 18 een bedrag beschikbaar. Men moet dan zelf maar zien of men daarmee de contributie van de hockeyclub of de muziekles betaalt. Dat er heel wat haken en ogen aan zo'n systeem zitten hoef je mij niet te vertellen, maar je moet toch ergens mee beginnen.
  

 

• Mogelijk dat er fiscaal ook wat valt te bereiken. Giften zijn onder voorwaarden aftrekbaar. Verenigingen zouden daar misschien meer mee kunnen. Kind lid van de club en Pa en Ma donateur. Op die manier zouden de verenigingen misschien een verlaging van de subsidies kunnen compenseren. Dat komt ook tegemoet aan een dikwijls uitgesproken wens het profijtbeginsel meer te hanteren. Dat doet wel een beroep op solidariteit van de burgerij
  

 

• Eigenlijk zou op dit moment niets en niemand van bezuinigingen moet zijn uitgesloten. En dan lees ik dat het college met Graeft Voort een contract heeft afgesloten dat de subsidie waarborgt. Fijn voor die stichting, maar ik denk dat een hele hoop organisaties ook wel zo'n overeenkomst zouden willen hebben.
  

 

De grote bulk van de bezuinigingen zal toch wel uit het gemeentelijk reilen en zeilen moeten komen. Ik heb het al eerder gesteld. Je zou dan moeten beginnen of je op voorgenomen uitgaven kunt terugkomen. We hebben nogal wat van dat soort plannen.

 

• Het Multifunctioneel Centrum
  Allereerst is natuurlijk de vraag of de gemeente zich niet al zover heeft verbonden dat er geen weg meer terug is. Als het nog wel mogelijk is zou het best kunnen zijn dat afzien van dat plan en handhaven van zeker Katrien en Esterade in ieder geval financieel aantrekkelijk is. Bovendien blijkt er over het nuttig effect van het MFC ook nog al wat onzekerheid te bestaan. Ook zou het best kunnen dat de financiering van het MFC en de vervanging van Esterade ten behoeve van wijkgebonden activiteiten ook nog tegenvallers oplevert. En tot slot ligt er nog steeds de opdracht om de jaarlijkse exploitatiekosten met zo'n € 70.000 te verlagen. Dat we daar nog niets over hebben gehoord is al een veeg teken. Bij de begrotingsbehandeling eind vorig jaar werd al aangekondigd dat begin dit jaar over de hogere kosten van het MFC zou worden gesproken. Als de raad daarover al vertrouwelijk is geïnformeerd –en omdat geen raadslid er naar vraagt heb ik het idee dat het zo is- is die vertrouwelijkheid een veeg teken.
  
• "We have a dream". Realiseren van deze droom vraagt een hoop geld dat we niet hebben. Niet realiseren heeft weer consequenties voor de vervanging van Esterade als wijkvoorziening. Al maanden wachten we op een keuze van de raad uit een aantal scenario's, waarbij de keuze voor de goedkoopste aanpak nu voor de hand ligt. Maar daarmee valt de droom wel in scherven.
  
• Visio. In de droom kwam ook de toekomst van dit instituut aan de orde. De gemeente zou daarvoor dan € 3.000.000 in een nieuwe school moeten investeren. En dat roept de vraag op of Grave niet beter af is wanneer Visio uit Grave vertrekt. Natuurlijk is dat in strijd met de historie van Grave in de laatste honderd jaar. Maar harde matregelen zijn onvermijdbaar. Herontwikkeling van dat gebied zal ook niet eenvoudig zijn. Het is ook een kostbaar gebied, maar Visio mag zich wel realiseren dat de huidige waarde wel aan de overheid is te danken.
  
• De beheerplannen. Eind vorig jaar heeft de raad de beheerplannen voor een aantal sectoren vastgesteld. In de begroting 2011 was daarvoor een bedrag van € 1.3 miljoen opgenomen. Nu zou je verwachten dat in het kader van bezuinigingen geprobeerd zou worden of we niet met een lager jaarlijks bedrag zouden kunnen volstaan. Het tegendeel bleek het geval. De komende vier jaar vragen de beheerplannen rond € 2.5 miljoen. Dik een miljoen meer dus. Nu is door het niet uitvoeren van wel afgesproken werk een flinke spaarpot ontstaan, waardoor dat jaarlijkse tekort uit de spaarpot kan worden gehaald. De raad is hier vrij geruisloos mee akkoord gegaan. Dat betekent dat die spaarpot niet kan worden ingezet om bijvoorbeeld een deel van het MFC te financieren nu Katrien en Esterade minder opbrengen dan waarop was gerekend. Bovendien zal de raad over vier jaar alsnog flink op de beheerplannen moeten bezuinigingen omdat dan de spaarpot leeg is. Er is een lichtpuntje, als je dat tenminste zo mag noemen. De gemeente is er nog nooit in geslaagd het voorgenomen jaarprogramma uit te voeren. Dat komt ook omdat men niet klakkeloos te werk gaat, maar eerst nog even kijkt of het werk wel echt nodig is. De wethouder heeft ook toegezegd dat hij de uitvoeringsprogramma's nog in de raad aan de orde stelt. Afgesproken zou kunnen worden dat het geld dat dan overblijft op de jaarbudgetten terug gaat naar de algemene reserve en dus kan worden gebruikt om elders bezuinigingen in ieder geval te kunnen uitstellen.
  
• Het zal op korte termijn geen resultaat opleveren, maar onderwerpen als centraliseren van sportcomplexen en andere onaangename zaken zullen toch aan de orde moeten komen.
  

  
   

Zo zijn er ongetwijfeld nog meer bespreekpunten op te sommen. De passieve houding van de gemeenteraad verwondert mij en dat alleen omdat ik nog steeds als één van mijn lijfspreuken heb: "erger u niet, verwonder u slechts".