De begroting voor 2012 staat netjes op de site van de gemeente en de algemene beschouwingen van de diverse fracties zijn via partijsites en de weblog van Jacques Leurs ook beschikbaar. Je moet als belangstellende voor het gemeentebestuur wel flink wat moeite doen om aan je informatie te komen. Dat zou op eenvoudige wijze heel wat makkelijker kunnen en ook moeten. Maar dat is al een oude klacht en het lijkt er op dat je in Grave hiermee zult moeten leren leven.
Ik heb geen zin en tijd om de stukken zorgvuldig door te nemen. Het antwoord van het college op de algemene beschouwingen komt (als het goed is) woensdag 2 november, maar of we dat als burger ook op de website zullen zien is nog maar de vraag. Vervolgens is de behandeling in de raad al op dinsdag 8 november. Dat biedt ook de arme raadsleden nauwelijks tijd zich op die vergadering voor te bereiden. Misschien dat men zich dan tot hoofdlijnen gaat beperken. Die zijn er wel degelijk te ontdekken.
Dat Grave net als alle anderen in de wereld de broekriem aan moet halen wordt al jaren geroepen zonder dat er daadwerkelijk iets is gebeurd. Laatstelijk, bij de kadernota, heeft de raad het laten liggen en geen kaders gesteld zoals de bedoeling was. De kadernota werd voor kennisgeving aangenomen en het werd aan het college over gelaten een begroting te produceren die paste in de opdracht in vier jaar zo'n € 2.000.000 om te buigen. De raad heeft zich beperkt tot het aangeven met welke bezuinigingen de afzonderlijke fracties niet blij zouden zijn. Nu was bij de kadernota al duidelijk dat als je de noodzakelijk geachte bezuiniging wilde halen je zo ongeveer alle uitgewerkte ideeën voor bezuiniging zou moeten realiseren, leuk of niet. Dat het college dat in de begroting dan ook voorstelt was te verwachten. Je kunt eigenlijk niets anders zeggen dat het college de taak die de raad heeft opgedragen keurig heeft uitgevoerd. Globaal gezegd kun je de algemene beschouwingen van de fracties op dit gebied samenvatten met: "moet het nou echt en waarom zijn onze wensen niet gehonoreerd?" Het antwoord is dan ook eenvoudig.
Het meest opvallend voor het publiek is natuurlijk de verhoging van de OZB. Daar worden we allemaal door getroffen. Afzonderlijke bezuinigingen treffen vaak maar een deel van de bevolking, jeugd, ouderen, sportmensen of andere groeperingen. Natuurlijk komt een verhoging in één klap met 10% hard aan, maar dat heeft onze gemeenteraad zelf gewild. Jarenlang werd vol trots geroepen dat er een sluitende begroting was zonder OZB-verhoging. Dat daarvoor wel een beroep moest worden gedaan op de reserves werd er niet bij verteld. Het is al een oude stelregel dat je moet sparen als je geld genoeg hebt om te kunnen blijven uitgeven als de inkomsten minder worden. In bijbelse tijden wist men dat al. Voor mensen die daar nog iets van weten is de verwijzing naar de zeven vette en de zeven magere jaren voldoende om te begrijpen waar ik het over heb. Anders gezegd: 10 weken lang een euro opzij leggen doet minder pijn dan in één klap € 10 op tafel te moeten leggen.
Het CDA heeft een merkwaardige oplossing gevonden. De grondexploitatie, die vlak voor de begroting wordt behandeld laat een vreselijk tekort zien. Maar pas in december komt het college met de rapportage over het Wisseveld. En dus oppert het CDA de suggestie we daarom met dat verlies nog geen rekening hoeven te houden en dan blijkt de OZB-verhoging voor 2012 niet nodig. Dat komt neer op "wat niet weet, dat niet deert". Nou meen ik dat regeren vooruitzien is. Nu om deze reden de OZB niet te verhogen betekent dat die volgend jaar nog meer omhoog moet. Want dat er een groot verlies op het Wisseveld komt is zeker. Dat brengt me bij de grondexploitatie.
In de grondexploitatie wordt een aantal projecten los van de rest van de algemene administratie beheerd en verantwoord. Die groep projecten wordt grondexploitatie genoemd omdat, althans in het verleden, de gemeente daar eigen grond bij inbracht. Natuurlijk ging dat tegen betaling. Die grondexploitatie leverde de gemeenten flink wat geld op. Het kon dus niet gauw fout. De tijden zijn veranderd. De gemeente heeft geen grond meer om in te brengen en ook de winsten zijn vervangen door verliezen. Nu wordt voorgesteld om die reden projecten uit de grondexploitatie te halen en naar de algemene administratie over te hevelen. Ik vind dat onverstandig. Zeker nu winsten minder voor de hand liggen dient er extra zorg aan die projecten te worden besteed. De rol van de gemeente is complex. Het gaat er niet om dat een ontwikkelaar een hoop stenen op een aantrekkelijke manier op elkaar stapelt. Er komen zaken als volkshuisvesting, stedenbouw, verkeer en nog wat andere zaken bij kijken. Er wordt dan wel geroepen dat de gemeente zich moet beperken tot een regierol, maar juist die rol vereist een actieve inbreng die vooraf gaat aan de uitvoering. En omdat ook de kost uitgaat voor de baat dient de gemeente bij die projecten extra alert te zijn. Ontwikkelingprojecten dienen daarom hun eigen traject te hebben. Ook in een ziekenhuis is er voor complexe gevallen de intensive care. Het gaat niet om de administratie, want dat is een zaak van linker- of rechter broekzak, maar om aandacht en bewaking.
Het Wisseveld is wel het meest schrijnende voorbeeld van hoe het mis kan lopen. Er is nu al een buffer van ruim € 8.000.000 om het te verwachten verlies te dekken. Nu komt het college binnenkort met volledige opening van zaken. De wijze van aankondiging is wel zodanig dat ik niet verwacht dat de soep niet zo heet zal blijken als hij tot nu toe is opgediend.
Nu over het Wisseveld in de grondexploitatie niets wordt gezegd is discussie over de andere projecten minder interessant. In dit geval adviseer ik de raad dan ook dit stuk voor kennisgeving aan te nemen. En op een later tijdstip een diepgaander discussie te voeren over de organisatie en administratie en verantwoording van dergelijke ontwikkelingsprojecten. Ik vrees ook dat de informatie die binnenkort wordt gegeven te omvangrijk is om er al in december over te kunnen beslissen zoals het college aankondigt. Voor mij is ook de vraag relevant waarom het twee jaar, nadat de ramp zich aankondigde en een wethouder zijn biezen moest pakken, heeft moeten duren alvorens duidelijkheid kon worden verschaft over dit project.
Wat de rest van de algemene beschouwingen betreft beperk ik me tot de constatering dat er twee lijnen zijn te zien in de waardering van diverse bezuinigingsmaatregelen. Een deel wil vooral de sociale maatschappelijke kant sparen en een ander deel vindt juist dat economie, recreatie en toerisme moeten worden gespaard. Het zou interessant zijn om in de discussie daarvoor de argumenten te horen. Waar hebben onze inwoners het meest aan? Wat geeft de meeste kansen voor de toekomst? Argumenten als: het staat in het bestuursakkoord zijn onvoldoende.
Ik ben toch benieuwd naar de reactie van het college.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten