vrijdag 23 maart 2012

Het Wisseveld nu, een beschouwing

Inleiding

Al heel lang is bekend dat het met de ontwikkeling van het Wisseveld niet goed gaat. In 2008 leidde het tot het aftreden van de verantwoordelijke wethouder, die het project overigens al in slechte staat van zijn voorganger had overgenomen. Echte maatregelen om tot een verbetering te komen werden niet genomen. Uiteindelijk nam in december 2011 de raad het besluit het contract met GBB te verbreken en de regie weer in handen te nemen. Of daarmee het probleem onder controle is blijft nog onduidelijk. Veel informatie is nog geheim en de beëindiging van het contract met GBB is nu drie maanden na het besluit nog steeds niet geëffectueerd. Zelfs lijkt het erop dat het gemeentebestuur nog gewoon doorgaat met het project alsof er niets is gebeurd. Aan het bureau SVP is door de gemeente opdracht gegeven een nieuwe opzet te maken en wel behoorlijk concreet. De wethouder noemt 30er-jaren woningen als mogelijkheid. Mag ik dat alstublieft vreemd vinden?

Nu een jaar geleden werd aan de rekenkamer gevraagd een onderzoek naar dit project in te stellen. Dit rapport is onlangs verschenen. De raad gaat er op 17 april over praten. Dat is weinig voorbereidingstijd voor een gedegen bestudering, conclusies trekken en besluiten nemen over de voortzetting.

Alle reden dus voor een overpeinzing.


 

De grote lijn

Bij het Wisseveld zijn nu drie hoofdvragen aan de orde:

  1. Wat is er tot nu toe gebeurd? Wat was er goed, wat was er fout?
  2. Wat is nu de positie van de gemeente? Wat is gerealiseerd, welke verplichtingen en mogelijkheden zijn er?
  3. Hoe gaat het verder op basis van het antwoord op de tweede vraag, de rol van het Wisseveld in het totale gemeente beleid en hetgeen er is geleerd van het antwoord op de eerste vraag.


 

Aan de rekenkamer is gevraagd een onderzoek in te stellen naar de gang van zaken, conclusies te trekken en aanbevelingen te doen. Het rapport van de rekenkamer is onlangs gepubliceerd en in de raadvergadering van 13 maart toegelicht. Daarmee zou in ieder geval de eerste vraag moeten zijn beantwoord. In hoeverre dit voldoende is zal nog moeten blijken.


 

Omdat het beëindigingcontract –voor zover ik weet- nog steeds niet is getekend en de eventuele inhoud nog geheim is, is over de positie van de gemeente weinig bekend. Volgens het raadbesluit heeft de gemeente de grond die in gemeentebezit was aan GBB overgedragen en daarmee heeft GBB een belangrijke troef in handen. De belangrijkste vraag is dan ook in hoeverre de afgesproken spelregels GBB de ruimte geven die troef uit te spelen.


 

Zoals uit de formulering van mijn derde vraag al blijkt is het eigenlijk onmogelijke nu aan te geven hoe het verder moet. De uitgangspositie is niet bekend. De invloed van het totale gemeentelijke beleid op het Wisseveld is ook nog onzeker. De structuurvisie voor de gehele gemeente en de woningbouwstrategie die voor de hele regio wordt opgesteld moeten de basis vormen en dat duurt nog wel een tijdje. Ook ligt er nog de parkeernota waarin een belangrijke rol voor het Wisseveld als langparkeerterrein wordt voorgesteld. Dat parkeerterrein is vooral bedoeld voor bezoekers die overigens nog naar Grave moeten worden gelokt. Intussen is er natuurlijk wel een idee te ontwikkelen bijvoorbeeld door prioriteiten aan te geven van de diverse woningbouwprojecten die al meer of minder ver zijn gevorderd.


 

Uit het rapport van de rekenkamer en andere kennis over de wijze waarop de gemeente functioneert blijkt ook zonder nadere studie dat er veel mis is met bestuurlijk Grave. De conclusies en aanbevelingen in het rapport van de rekenkamer gelden niet alleen voor het Wisseveld. In het rapport zelf en ook tijdens de toelichting werd duidelijk dat de rekenkamer bij de bouw van het gemeenschapshuis "de Trefpunt" in Velp dezelfde fouten zijn gemaakt.


 

Het rekenkamerrapport

Het is nog niet duidelijk wat de raad precies met het rapport gaat doen. Het rapport roept nog veel vragen op, maar aan de andere kant maakt het wel duidelijk dat het goed mis is geweest en dan kun je vinden dat vooruit kijken beter is dan dieper terugkijken. Ook is ook zonder het rapport wel aan te geven hoe de gemeentelijke bestuurlijke organisatie kan worden verbeterd zodat dergelijke projecten beter onder controle zijn te houden.

Toch vind ik dat uitdiepen van het rapport zinvol is. Na de publicatie van het rapport over het Trefpunt en ook nu weer heb ik de indruk dat de raad ook hier niet doorbijt (zie vorige blog). De aanbevelingen zijn ook dermate globaal geformuleerd dat de raad ze veilig kan aannemen om vervolgens niets te veranderen.

Omdat ik zelf bij het begin van het project betrokken ben geweest en dus wellicht met het vervolg van het onderzoek te maken krijg ga ik nu niet in op details. Onjuistheden heb ik trouwens niet gevonden. Ik beperk me nu tot een aantal opmerkingen over de werkwijze.

  • Allereerst viel op dat de rekenkamer in maart 2011 afspraken maakte over het onderzoek maar dat pas een half jaar later de dossiers beschikbaar waren.
  • Het chronologisch onderzoek vertoont grote gaten. Het is onwaarschijnlijk dat er in die tijd niets is gebeurd en met de raad besproken. De vraag rijst dan welke dossiers men heeft geraadpleegd. Verslagen van commissievergaderingen zouden daarover nog informatie kunnen bevatten.
  • De rekenkamer heeft uitsluitend gewerkt op basis van verstrekte documenten en geen betrokken bestuurders en ambtenaren gesproken. Het feitenrelaas is alleen door de controller en de raadsgriffier geverifieerd. De raadsgriffier heeft niet de hele geschiedenis meegemaakt. Op deze wijze is wel zekerheid dat het rekenrapport "niets dan de waarheid" bevat, maar geen zekerheid dat het ook de "hele waarheid" is. Direct betrokkenen hadden de commissie wellicht op het spoor van meer informatie kunnen zetten.
  • In het hele traject zijn afgesloten overeenkomsten belangrijk. Het zijn ijkpunten van de situatie en voor de beheersing van het project cruciaal omdat ze verplichtingen aangeven. Het is daarom jammer dat deze documenten niet bij het rapport zijn gevoegd. Op de site zijn ze niet terug te vinden en de raad wil ze ook nog steeds geheim houden.
  • Merkwaardig vind ik dat de rekenkamercommissie begin januari 2012 met het presidium heeft afgesproken niet in te gaan op het raadsbesluit van 20 december om het lopende contract met GBB te verbreken. De reden daarvoor: "Reden is dat het onderzoek van de RKC terugkijkend over de afgelopen jaren gericht is op het doen van aanbevelingen voor verbetering" slaat nergens op. Het besluit was genomen en viel dus onder het begrip terugkijken. Het raadsbesluit zou een definitieve streep zijn door het lopende wurgcontract met GBB. Er was een onderhandelingsresultaat en het was niet eens nodig dat de raad de uiteindelijke overeenkomst zou zien, laat staan goedkeuren. Zeker nu dat besluit niet die kracht blijkt te hebben als in december werd voorgesteld rijst de vraag of dat besluit niet thuis hoort in de rij onduidelijke besluiten, afspraken en onvolledige informatie. Ook dit is geheim en alles wat ik er over schrijf is dus speculatief.
  • De gemeente heeft in deze processen een dubbelrol. De gemeente is niet alleen partner in een ontwikkeling maar ook het onafhankelijke overheidsorgaan dat via het bestemmingsplan de juridische basis voor die ontwikkeling moet leggen. Die twee rollen moeten op elkaar zijn afgestemd. Je kunt het als partner niet maken dat het bestemmingsplan niet op tijd wordt vastgesteld. Aan de andere kant geeft een voortijdig bestemmingsplan de private partner, als die eigenaar van de grond is, een stevige positie om zijn eigen gang te gaan. Zeker in dit geval een aandachtspunt. In het rapport is hierover niets terug te vinden. De gemeentelijke site en de website ruimtelijkeplannen.nl geven evenmin informatie. De gemeente draagt haar gronden wel over aan GBB.
  • Een belangrijk aspect van het raadsbesluit van 20 december 2011 is dat de gemeente hiermee een kleine € 10.000.000 afschrijft. Ik had van de rekenkamer toch wel enige reactie verwacht op dit gegeven.


 

Het raadsel van de nieuwe opdracht

Op 23 februari heeft het college ingestemd met een opdracht aan SVP-architecten in Amersfoort voor het opstellen van een ruimtelijke visie voor het Wisseveld. Dat geeft niet veel informatie. Daarom maar even naar de site van dat bureau gegoogeld


 

SVP heeft de selectie gewonnen voor het opstellen ven een stedenbouwkundige visie voor het gebied 'Wisseveld' in Grave. Dit bedrijventerrein wordt de komende jaren herontwikkeld tot een aantrekkelijke woon- en werklocatie voor diverse doelgroepen. De gemeente laat de herontwikkeling van dit terrein over aan private partijen, maar wil gezien de unieke ligging aan de Maas en tegen de historische vestingstad aan wel een sterke regie voeren.


 

De wethouder heeft deze informatie nog aangevuld met de opmerking dat het wellicht o.a. om 30er-jaren woningen gaat. Hoe past deze opdracht nou in de nieuwe werkwijze van regie voeren maar niet meedoen aan ontwikkeling? De gemeente moet natuurlijk wel de grote lijnen aangeven, industrie, wonen of bijvoorbeeld parkeren op het Wisseveld, maar daarvoor wordt door DHV al gewerkt aan een structuurvisie voor de gehele gemeente. Nu weer een nieuw bureau voor een onderdeel daarvan? Dat iedere keer weer nieuwe bureaus en deskundigen inschakelen is toch één van de euvels? Architectuur is in de nieuwe aanpak een zaak van de private ontwikkelaar. Vanuit de raad heb ik nog niets van een inhoudelijke reactie gehoord. Dat doet bij mij het vermoeden rijzen dat men vertrouwelijk al op de hoogte was en dat deze opdracht ook voortvloeit uit de verplichtingen die de gemeente nog heeft ten opzichte van GBB. Het zou mij niet verbazen als dit alles betrekking heeft op een bouwplan voor het voormalige Merletterrein, nu tijdelijk en primitief in gebruik als parkeergelegenheid. Het is inderdaad logisch dit gebied als eerste lucratief met woningen te bebouwen. Het was ooit gemeente-eigendom, maar nu op grond van het besluit van 20 december eigendom van GBB. Ten minste als deze deal nog doorgaat. Hiermee is in ieder geval voor mij de verwarring compleet en dus is het tijd voor het


 

Slot

Ik zit nog met veel onbeantwoorde vragen, maar het enige dat mij rest is geduldig afwachten wat de raad nu verder gaat doen.


 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten