Programmabegroting 2011 Een eerste indruk

Het weer dit weekend gaf een mooie gelegenheid om op het balkon in het zonnetje de begroting voor 2011 eens door te nemen.
In de aanbiedingsbrief wordt ook geprobeerd een zonnige indruk te wekken. Het college constateert:

“Het verheugt ons bijzonder dat wij u in deze programmabegroting een structurele sluitende jaarschijf 2011 kunnen presenteren.
In deze sluitende jaarschijf 2011 is niet alleen de taakstellende bezuiniging van € 700.000 verwerkt (zoals door de gemeenteraad besloten bij de vaststelling van de programmabegroting 2010), maar zijn ook de wensen voor nieuw beleid verwerkt, zoals deze zijn opgenomen in de Kadernota 2011. Ook zijn nog enkele nieuwe onderwerpen op het gebied van nieuw beleid, die zich hebben aangediend in de periode tussen de behandeling van de Kadernota 2011 en het opstellen van de concept programmabegroting 2011, opgenomen en financieel verwerkt”

Dat klinkt mooi, maar een sluitende begroting is voor het begrotingsjaar verplicht, dus geen verdienste. Een begroting is structureel sluitend als hij een reeks van jaren sluitend is en dat is hier zeer zeker niet het geval. De meerjarenbegroting geeft het volgende beeld:
2011 31.000 positief
2012 264.000 negatief
2013 524.000 negatief
2014 945.000 negatief.

Met dit tabelletje verschijnen al aardig wat donkere wolken aan de zonnige hemel. En dat is nog niet alles. Het college vermeldt dat de € 700.000 bezuiniging waartoe de raad had besloten in de begroting is verwerkt. Mooi toch? Ja maar iets verder staat dat het wel cijfermatig is gebeurd, maar nog niet ingevuld. Dat had dit voorjaar moeten gebeuren, maar dat is blijven liggen.

Nu staat er wel dat over de bezuiniging op beheerplannen ad € 500.000 op 2 november wordt beslist. Het voorstel daarvoor is nog niet eens verschenen. Van een fatsoenlijke behandeling en afweging is natuurlijk helemaal geen sprake. Er is gezien de begrotingsbehandeling in dezelfde tijd ook geen tijd voor. Resteert niets anders dan het ambtelijke stuk maar te accepteren. Hetzelfde geldt voor de grondexploitatie die in dezelfde periode opnieuw moet worden vastgesteld. Maar misschien is in tijden van nood een technocratie (bestuur door deskundigen) wel beter dan een democratie.

Tijd voor zoeken naar alternatieven is er ook niet. In de Gelderlander van afgelopen week werd aandacht gewijd aan het betrekken van de bevolking bij het groenonderhoud om zo kwaliteit te kunnen leveren tegen lagere kosten voor de gemeente.

De € 200.000 bezuiniging op ingehuurd personeel en bestaand beleid is volgens de aanbiedingsbrief in de begroting verwerkt. Voor de wijze waarop dit gebeurt wordt verwezen naar programma 7. Maar daar staat eigenlijk niets meer dan dat de bedragen “taakstellend” over diverse posten zijn verdeeld. Hoe dat in werkelijkheid moet worden waargemaakt staat er niet bij. Een voorbeeld: op vervanging bij ziekte, zwangerschap- en ouderschapsverlof wordt € 100.000 bezuinigd. In die gevallen wordt dus niet meer vervangen. Wat gebeurt er met het werk? Is de solidariteit onder de collega’s zo groot dat zij het werk overnemen zonder extra betaling?

In het tabelletje hierboven staat aangegeven hoe we de komende jaren dik in het rood komen. Daarbij moet ook nog in ogenschouw worden genomen dat daarin al bezuinigingen zijn verwerkt oplopend van € 300.000 in 2012 tot € 945.000 in 2015! Ook deze bezuinigingen zijn nog niet beleidsmatig ingevuld!

Er moet dus drastisch worden bezuinigd. Het is onvermijdelijk dat de bevolking daar heel wat van zal merken. Verenigingen en ander instanties en mogelijk ook inwoners persoonlijk zullen zich daarop moeten instellen. Daar is tijd voor nodig. De bevolking moet dan ook tijdig bij de bezuinigingsoperatie worden betrokken. Nu heeft blijkbaar de raad in juli al een sessie aan dit onderwerp besteed en daarin al vastgesteld op welke beleidsterreinen hoeveel moet worden bezuinigd. Uit de begroting blijkt dat dit bij lange na niet voldoende is. Het is van belang dat heel Grave vanaf nu (het had eigenlijk al vanaf veel eerder moeten gebeuren) uitermate voorzichtig is met het aangaan van nieuwe verplichtingen. Het gemeentebestuur zou daarbij het voorbeeld moeten geven. Helaas is daar nog niet veel van te merken.

Opgemerkt wordt dat nieuw beleid waartoe in de kadernota 2011 is besloten. Op zich logisch, maar als je opmerkt dat in de begroting rekening is gehouden met nieuwe ontwikkelingen sinds de kadernota dan zou je gezien de uitkomst mogen verwachten dat het wel vastgestelde maar nog niet uitgevoerde nieuw beleid in de bezuiniging wordt betrokken.

Het college deelt mee dat in de begroting een budget van € 91.000 is opgenomen voor incidentele uitgaven. Dit jaarlijkse budget ontstaat doordat de lasten van investeringen in het eerste jaar altijd lager zijn dan begroot. Dat vloeit voort uit de begrotingstechniek. Gebruikelijk is dat dit budget bij de begrotingsbehandeling wordt gebruikt om aan allerlei wensjes van de fracties te voldoen en zo de begroting door de raad te loodsen. Maar… dezelfde redenering geldt voor bezuinigingen. Tussen het nemen van een besluit tot een bezuiniging en het positief effect op de gemeenterekening verloopt ook tijd en waarschijnlijk meer en onberekenbaarder dan bij de opbrengst van vertraagde investeringen. Moraal: blijf bij de begrotingsbehandeling van dit budget af.

Blij ben ik dus niet met deze begroting. Had het anders gekund. Volgens mij had het college geen andere keus dan deze begroting te presenteren. Alleen vind ik wel dat men wel wat meer de nadruk had mogen leggen op de slechte vooruitzichten. Tot nu toe is de raad, daarin voorgegaan door het college, goed geweest met het vooruitschuiven van de problemen.

Het is nu aan de raad om aan te geven hoe we vanaf nu de broekriem wel gaan aantrekken. Daarbij zal ook draagvlak in de gemeenschap onontbeerlijk zijn. Ik ben benieuwd hoe de fracties deze problematiek in hun algemene beschouwingen zullen verwerken. Keerpunt 2010 heeft op de site al wat laten zien van hun opstelling en daar ben ik niet blij mee.

Bij de cijfers en de teksten van de begroting zijn nog wel meer vraagtekens en uitroeptekens te plaatsen, maar ook op mijn balkon gaat de zon zakken. Het wordt kil in Grave.