Raadvergadering 13 november 2013: Achterstand handhaven

Door allerlei oorzaken is er in Grave een achterstand ontstaan bij het handhaven van voorschriften, voornamelijk op het gebied van de ruimtelijke ordening. Niet al die overtredingen waren kwaadaardig. Vaak stonden, ook volgens de bestuurders, de regels een praktische oplossing in de weg. Dan werd er dus een oogje dichtgeknepen en soms zelfs een besluit genomen dat niet in de papieren werd vastgelegd. Ook zijn veel handhavingprocedures tijdrovend en hebben ze raakvlakken met even langdurige bestemmingsplanprocedures. En dan is een achterstand snel ontstaan. In het verleden werd het in rust laten van dergelijke gevallen wel geaccepteerd, maar die tijd is voorbij. Ook de provincie zit nu de gemeente achter de broek met het dreigement van: de achterstand inhalen of wij doen dat op jullie kosten.

Tegen deze achtergrond kwam het college in maart 2012 met een kredietaanvraag van € 94.000 om iemand in te huren die de achterstand zou wegwerken. Met de normale bezetting zou dan nieuwe achterstand worden voorkomen. De aanvraag was gebaseerd op een inventarisatie van de achterstand, maar dat was een verzameling rijp en groen. Er waren gevallen bij die zich vanzelf hadden opgelost of op eenvoudige wijze konden worden afgedaan. Omdat het college de schatting op dat moment niet harder kon maken en de raad dacht dat het wel goedkoper kon door een andere inzet van menskracht werd in eerste instantie van het gevraagde bedrag slechts € 35.000 beschikbaar gesteld. Daarmee kon een begin worden gemaakt, waarbij natuurlijk de inventarisatie moest worden verfijnd. Als het nodig was kon het college terugkomen met een nieuw verzoek.

Dat is nu gebeurd. Het college kwam nu op basis van een hardere inventarisatie met een aanvraag van nog eens ruim € 81.000. Dit was het bedrag dat volgens het college echt nodig is. Omdat het over persoonlijke gegevens had het college de onderbouwing van het gevraagde bedrag vertrouwelijk voor de raadsleden ter inzage gelegd. Daar was geen raadslid naar komen kijken! Als raad geloof je dan het college en wordt het gevraagde bedrag verleend. Als je het niet gelooft moet je daar een reden voor hebben. Dat kunnen er maar twee zijn: of je weet het echt beter en dan moet je die gegevens op tafel leggen, of je gelooft het college sowieso niet. Nu gebeurde geen ven beiden. De raad wilde via een amendement nog eens € 35.000 beschikbaar stellen en dan moest het college in juni 2013 nog maar eens terugkomen met een verslag. Veel vertrouwen spreekt daar niet uit. Omdat er in de commissie niet echt diepgaand over was gesproken kwam het amendement als een verrassing en moest het college zich natuurlijk beraden over dit bewijs van gebrek aan vertrouwen. Een bijkomende complicatie was dat de portefeuillehouder naast het verdedigen van het voorstel ook de vergadering in goed banen moest leiden en die dubbelrol werkt natuurlijk verwarrend. Ze droeg de voorzittershamer daarom over aan de waarnemer, Piet Vollenberg. Ze bleven beiden op hun eigen plaats zitten. Dat werd schakelen voor het publiek. Tijdens de schorsing was de vraag of er politiek bloed zou vloeien. Het college kwam uiteindelijk met een min of meer elegante oplossing. Het voorstel van het college werd zodanig veranderd dat de raad nu “vooralsnog” € 35.000 beschikbaar stelde en dat het college in juni verslag zal uitbrengen. Dat leek zo sterk op het amendement dat dit werd ingetrokken. Het college hield dus het initiatief en kan aan de gang.

Natuurlijk heb ik me afgevraagd waarom deze manoeuvre werd uitgevoerd. Ik denk dat het zit in het woordje “vooralsnog”. De raad heeft nu ingestemd met de opzet en ook met het eindbedrag. De rest van het geld komt dus als in juni blijkt dat het college een goede inschatting heeft gemaakt. En daar is het college wel van overtuigd. Handhaven op afbetaling dus.

Had het anders gekund? Natuurlijk, ook die € 81.000 is een raming, het kan wat meer of minder worden. Ook gaat het om een groot aantal procedures van verschillende aard. Er zijn er mogelijk bij die nog jaren vergen zonder dat je van achterstand kunt spreken. De raad wordt geacht de kaders te stellen en het college bij de uitvoering te controleren. In processen als hier beperk je die controle niet tot het eind maar controleer je ook onderweg. Het kader is dat de zaak wordt opgelost voor een bedrag dat nu is ingeschat op € 81.000. Dat bedrag moet dus worden beschikbaar gesteld. Om de raad vinger aan de pols te laten houden moet het college, pak weg, iedere twee maanden verslag doen van de voortgang en de gemaakte kosten. Daarbij wordt ook het te verwachten eindbedrag bijgesteld. Eventueel kan ook worden bijgestuurd. Op die manier wordt voorkomen dat pas helemaal aan het eind, en dat kon hier nog wel eens over jaren zijn, duidelijk wordt hoe de vlag er bij staat.

Dit is een heel normale aanpak van kaders stellen op hoofdlijnen en volledige controle. In Grave wordt die alleen veel te weinig toegepast.